 |
|
|||
 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Меню |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Сярод старажытных словаў, якія сустракаюцца ў творах Скота, можна выдзяліць наступныя групы: Прадметы ваеннага рамяства: Baldric - перавязь Banderole - маленькі флажок, які чаплялі на кап'ё рыцара Battleaxe - баявы тапор Bird-bolts - спецыяльныя стрэлы з тупымі канцамі для палявання на птушак Chamfron - частка абмундзіравання для конскай галавы Challenge to the lists - вызаў на турнір durindarte - старажытны меч ( ад імя мяча Дзюрандаля, які належыў герою французскіх народных балад Раланду) Dagger - кінжал Gorget - латны каўнер Hackney - верхавы конь Hauberk - кальчуга Javelin - дроцік Jazeran - лёгкая браня зробленая з маленькіх металічных пласцінак, нашытых на тканіну Knight-errant -рыцар-вандроўнік Lance - кап'ё Palfrey - вярхавы конь, часта пад жаночым сядлом Panoply - даспехі Pennon - маленькі сцяг, вымпел Poniard - кінжал Saber - шабля Scottish mercenaries - наёмныя салдаты - шатландцы з асабістай аховы французскага караля. Squire - збраяносец Steed - баявы конь Прадметы адзення Scrip - сума, заплечны мяшок Girdle - пояс, кушак Pelisse - гусарскі менцік, мундзір французскага афіцэра пачатка XIX ст Shako - ківер, ваенны галаўны ўбор 18-19 ст. Brogues - грубы самароблены скураны абутак Surcoat - верхняе мужское адзенне, якое адзявалі паверх кальчугі Duffle - грубая шарсцяная тканіна Rocket - кашуля з вузкімі рукавамі Carcanet - цэп, які насілі на шыі, як упрыгожванне Cymar, simarre, simar - сімара, жаночае шырокае і лёгкае адзенне Розныя групы людзей Vassal - васал, прыслужнік, залежная асоба Gentry - джэнтры, нетытулаванае дробнамаёнткавае дваранства Franklin - франклін, незалежны землевалодар недваранскага паходжання Feudal - феадал Jester - прыдворны шут Serf - крэпасны, нявольнік Bondsman - раб, нявольнік brethren - брацтва seneschal - дварэцкі сярэднявяковага прынца ці высакароднага чалавека Springald - юнак Varlet - служка, рыцарскі паж Syndic - прадстаўнік рамесленных гільдый у сярэдневяковай Заходняй Еўропе Tasker - старшы слуга, галоўны над другімі слугамі Tonsor - цырульнік Tire-woman - камярыстка Alderman - член гарадскога кіравання Herald - геральд, вястун Man-at-arms - воін Yeoman - дробны землевалодар, незалежны селянін Burgher - гараджанін, бюргер Ealdorman - у старажытнія часы вельмі высакародны чалавек Thrall - раб Грошы Liard - ліард, старажытная французская медная манета Guilder - гульдэн, манета Фландрыі Ducat - дукат, вагавая манета, якой карысталіся ў міжнародным гандлі. Asper - аспер, срэбраная турэцкая манета Byzant - візант, залатая візантыйская манета Cardecu - кардэкю, старажытная срэбраная французская манета Merk, mark - марка, старажытная манета, 2/3 фунта Maravedi - мараведзі, дробная медная манета Real - рэал, іспанская срэбраная манета Zecchin, sequin - цэхін, старажытная веніцыянская манета Краіны і народы Bohemians - цыгане Cathay - старажытная, паэтычная назва Кітая Hun - гун, прашчур венграў Dalmatia - Далмація, гістарычная вобласць на захадзе і паўночным захадзе Балканскага паўвострава Caledonia - каледонія, старажытная назва Шатландзіі The Low Countries - старажытная назва Нідэрландаў Jeshurun - ізраiліцяне Saracens - сарацыны, мусульмане, супраціўнікі крыжакоў Ускліцанні Hark! - Ціха! Паслухай! A murrain take thee! - каб цябе халера забрала! God wot - у старажытнай ангельскай мове форма прошлага часу ад witan = to know - ведаць.God knows! - Бачыць Бог, Ей богу! Sapperment! - чорт пабяры! Heaven forefend - не дай божа! Ay, marry are you! ( marry = by Mary) - клянуся багародзіцай! Whelp of a she-wolf -- воўчы вырадак! By my halidome! - клянуся выратаваннем сваёй душы! Словы, якія малі другое значэнне. Career - бег Cheer - смачная ежа Habit - адзенне Mechanic - рамесленнік, просты гараджанін Іншае. Of yore - даўным-даўно Sword of lath - драўляны меч Countenance - твар ennui - скука, тоска bower - будуар Gratulate = congratulate - вітаць, кланяцца Perchance-- магчыма Covin-tree - дрэва, пад якім сустракаліся члены клана ці баявога саюза ( ад слова covin - дагавор, саюз) Hanap - кубак, чаша Runlet - невялічкая бочачка віна Venery - паляванне Gloire = glory - слава To shroud amongst - хавацца A cubit - старажытная мера даўжыні, роўная паўметру Brach, brachet - сабака жаночага роду, сучка Раздзел 4. Асаблівасці беларускамоўнай інтэрпрытацыі гістарызмаў і архаізмаў у творчасці В. Скота на прыкладзе переклада Л. Забалоцкай Пераклады з англамоўнай літаратуры на беларускую мову пачаліся нядаўна, і калі традыцыя перакладу з англійскай мова на іншыя мовы сягае ў далёкія стагоддзі, то беларусы зацікавіліся англамоўнай літаратурай толькі ў 1925 г., калі Юрка Гаўрук пераклаў адну з камедый Уільяма Шэкпіра. Пазней ён пераклаў прозу і паэзію англійскіх, амерыканскіх і аўстралійскіх аўтараў. З таго ж перыяду мы павінны ўзгадаць і славутага Уладзіміра Дубоўку, аўтара перакладаў санетаў Шэкспіра і “Шыльёнскага вязня” Джоржа Байрана. Пазней перакладаліся творы іншых англійскіх пісьменнікаў: Оскара Ўайлда, Роберта Стывенсана, Уільяма Моэма, Джорджа Оруэла, Грэма Грына, Джэймса Джойса. З амерыканскай літаратуры перакладаліся Ўільям Сараян, Карсан МакКалерс, Эрнэст Хэмінгуэй, Джон Стэйнбэк, Джон Байран. З аўстралійскіх аўтараў беларускія чытачы маглі прачытаць Кэтрын Прычард і Колін МакКалак. Перакладаўся з англійскай мовы і Вальтэр Скот. На дадзены момант на беларускай мове былі выдадзены два раманы - “Квенцін Дорвард” у перакладзе М. Пазнякова і “Айвенга” у перакладзе Л. Забалоцкай. Аб'екты гэтага раздзела - раман “Айвенга” у арыгінале і яго пераклад, выкананы Л. Забалоцкай. Людміла Забалоцкая (сапр. Саламаха Людміла) нарадзілася ў горадзе Крычаў Магілеўскай вобласці ў сям'і служачых. У 1968 г. скончыла Крычаўскую медыцынскую навучальню, працавала карэспандэнтам чавускай раённай газеты «Іскра». У 1974 г. скончыла філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. У 1974-1984 гг. - навуковы рэдактар у Беларускай Савецкай Энцыклапедыі імя П.Броўкі. Друкуецца з 1968 г. Выдала зборнікі вершаў «Сакавік» (1974), «Радаводны васілёк» (1981), «Святло палыну» (1989). Так як раман перакладаўся для дзяцей і юнацтва і прызначаўся для школьных бібліятэк, найбольш складаныя часткі рамана былі апушчаны, а кніжныя і незразумелыя словы былі перакладзены сваімі простымі аналагамі. Так, напрыклад, у наступным сказе перакладчыца апусціла вялікую яго частку і перадала змест вельмі лаканічна: The situation of the inferior gentry, or franclins, as they were called, who, by the law and spirit of the English constitution, were entiteled to hold themselves independent of feudal tyranny, became now unusually precarious. Надзвычайна нетрывалым зрабіўся на той час стан дробна-маёнткавых дваран, ці, як іх тады называлі, франклінаў. На мой погляд у гэтым сказе адлюстравана важная гістарычная інфармацыя, якую нельга было апускаць - тое, што па закону франкліны і дробна-маёнткавыя дваране былі незалежнымі ад феадальнай тыраніі. І тое, што, нават, негледзячы на закон, іх палажэнне зрабілася нетрывалым адлюстроўвае ўсю пераблытанасць таго часу.
| |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| © 2010 Все права защищены. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
